در قرارداد آتی دو طرف معامله متعهد میشوند تا در زمان سررسید، مقداری از یک کالا با استاندارد تعیین شده را میان یکدیگر مبادله کنند. به بیان دیگر تمامی توافقها در زمان حال، اما معامله در زمان آینده صورت میگیرد.
فرض کنید قصد دارید ۳ ماه آینده کالایی را خریداری کنید، اما در حال حاضر مبلغ کافی برای خرید آن کالا را ندارید. از طرف دیگر نگران هستید که قیمت کالای مورد نظرتان تا ۳ ماه آینده افزایش داشته باشد و مجبور شوید در آن زمان به قیمت گرانتری آن را خریداری کنید.
از طرف دیگر تصور کنید که اکنون محصولی دارید و میخواهید در ۳ ماه آینده آن را بفروشید، اما نگرانید که قیمت آن کاهش یابد. در چنین شرایطی چه راهکاری وجود دارد؟
قرارداد آتی کالا این امکان را برای شما فراهم میکند تا بتوانید کالایی را در حال حاضر با یک قیمت مشخص و برای زمانی معین در آینده، بدون آنکه هزینه آن را در زمان عقد قرارداد بپردازید، خریداری کرده یا بفروشید.
زعفران رشتهای بریده ممتاز (نگین)
افرادی که در بازار آتی فعالیت میکنند در دستههای زیر قرار میگیرند:
افرادی که قصد دارند در آینده کالایی را خریداری کنند و نگران افزایش قیمت آن هستند.
افرادی مانند کشاورزان که در آینده قصد فروش کالای خود را دارند و نگران کاهش قیمت آن هستند.
صنعتگران و تولیدکنندگان
افرادی که نه قصد خرید کالا را در آینده دارند و نه در حال حاضر کالایی برای فروش دارند و صرفا میخواهند به کمک پیشبینی صحیح تغییرات قیمتها، در این بازار کسب سود کنند.
افرادی مانند آربیتراژگران که به دنبال کسب سود از اختلاف قیمت یک کالا در دو بازار مختلف در یک زمان مشخص هستند.
چه قیمتها افزایش یابند و چه کاهش، با پیشبینی صحیح میتوانید در این بازار کسب سود کنید. در واقع برخلاف معاملات سهام که تنها از افزایش قیمت آن میتوان سود کسب کرد، در بازار آتی کالا اگر پیشبینی کاهش قیمت یک کالا را در آینده دارید، میتوانید با ورود به موقعیت فروش از سود آن بهرهمند شوید.
کارمزد معاملات قراردادهای آتی بسیار کمتر از معاملات سهام است. این ویژگی برای افرادی که صرفاً قصد سرمایهگذاری در بازار آتی کالا را دارند بسیار برجسته است.
به منظور کاهش ریسک عدم ایفای تعهدات، سود و زیان مشتریان در پایان هر روز معاملاتی در حساب آنها منظور میشود. همچنین درصدی از «وجه تضمین لازم»، تحت عنوان «حداقل وجه تضمین» تعریف میشود و اگر مقدار وجه تضمین (ناشی از زیان روزانه) به این مقدار برسد، به فرد هشدار داده میشود تا وجه خود را به اندازه اختلاف «وجه تضمین لازم» و«حداقل وجه تضمین» افزایش دهد.
با توجه به مکانیزم اخذ وجه تضمین در ابتدای ورود به قرارداد آتی که تنها درصدی از ارزش معامله است، میتوانید بدون داشتن مبلغی به اندازه ارزش کالای مورد نظر، آن را معامله کنید و از بازدهی آن بهرهمند شوید.
بدون نگرانی از کاهش یا افزایش قیمت در بازار آتی کالا سرمایهگذاری کنید. پوشش ریسک به معنی حداقل کردن یا از بین بردن ریسک ناشی از نوسانات قیمت است.
حساب ودیعه؛
تضمینی برای عمل به تعهدات
مکانیزم «اخذ وجه تضمین اولیه» جهت اطمینان طرفین از انجام شدن تعهدات طراحی شده است. برای این منظور حسابی با عنوان حساب ودیعه وجود دارد که هر دو طرف معامله نزد کارگزار یا سازمان بورس قرار میدهند.